“Aç kalın, çılgın olun.
Başkalarının fikirlerinin gürültüsünün iç sesinizi bastırmasına izin vermeyin. Ve de en önemlisi, kalbinizin ve sezgilerinizin sesini dinleyin”
Steve JOBS
Richard Wagner, (22 Mayıs 1813, Almanya – 13 Şubat 1883, İtalya); Alman opera bestecisi.
Geliştirdiği birleşik sanat eseri kavramı (gesamtkunstwerk) ile müzik dünyasını etkiledi. Gerek müzik ile drama alanındaki yenilikleri, gerekse Yahudi karşıtı görüşleri nedeniyle 20.yy.’ın en çok tartışılan müzik adamlarından biri olmuştur.
Yaşam Öyküsü ile Çalışmaları :
22 Mayıs 1813’te Almanya’nın Leipzig kentinde doğan Richard Wagner, polis memuru Friedrich Wilhelm – Johanna Wagner çiftinin 9 çocuğundan en küçüğüdür. Henüz 6 aylıkken babasını kaybeden Richard Wagner’in annesi Johanna, 9 ay sonra aile dostu olan ressam, oyun yönetmeni, yazar Ludwig Geyer ile evlenerek aile Dresden’e göçtü. Geyer’in 1821’de ölmesi üzerine, aile 1827’de yeniden Leipzig’e döndü.
Wagner, küçük yaştan başlayarak tiyatroya ilgi duymuştur. Öteki kardeşleri de meslek olarak oyunculuk ile şarkıcılığı seçmişlerdi. İlk yaratıcı çalışması, 15 yaşında «Leubald and Adelaide» adlı opera metni idi. Weber’in bir operası ile Beethoven’ın bir senfonisini dinledikten sonra ise müzik tutkusu kendisini gösterdi. Leipzig Üniversitesi’ne devam etmeye başlayan Wagner, ayrıca bir sinagogda koro şefi olan Christian Theodor Weinlig’den 6 ay boyunca müzik dersi aldı, armoni ile kontrpuan öğrendi. 1832’de belli başlı eserlerinden ilki olan «Do Majör Senfoni»’yi besteledi;yapıt, Leipzig ile Prag’da seslendirildi, ilgi gördü. 1833’ten başlıyarak çeşitli küçük tiyatro topluluklarında orkestra şefi olarak çalıştı; 1834’te «Die Fee (Periler)» operasının müziği ile metnini yazdı. Buyapıt, o hayattayken hiç seslendirilmediyse de ikinci operası olan, Shakespeare’in «Kısasa Kısas» oyunundan alarak hazırladığı «Das Liebesverbot» (Yasak Aşk) operası 1836’da Magdeburg’da sahnelendi.
1836’da şarkıcı Minna Planer ile evlendi. Eşini evlenmeye razı etmek için 2 yıl uğraştığı halde, bu evlilik kısa zaman sonra sadakatsizlik nedeni ile bir hayal kırıklığına dönecek yine de 1866’ya kadar sürecekti. Evlendiği yıl Königsberg tiyatrosunda müzik direktörü olduysa da kısa bir süre sonra ayrılıp Riga’da benzer bir göreve başladı. Burada özellikle Beethoven eserlerini yönetti. Rienzi operasını bestelemeye başladı.
1839’da alacaklılarından kaçarak önce Londra’ya gitti. Bir oyununun perdeye aktarılması sırasında yaşanan bir anlaşmazlık nedeni ile değerinin daha iyi anlaşılacağını düşündüğü Paris’e gitti. Berlioz ile başka sanatçılarla tanıştı. Yoksulluk içinde geçen Paris günlerinde Rienzi’yi tamamladı, Uçan Hollandalı operasının taslaklarına başladı.
1842’de Dresden Tiyatrosu Rienzi’yi sahnelemeye karar verince Paris’ten ayrılıp Dresden’e gitti. Yapıt, 6 saat süren çok uzun bir opera olmasına karşın seyirciyi coşturmayı başarmıştı. Böylece Rienzi operası, Wagner’in Almanya’da adını duyurmasını sağlayan ilk yapıtı oldu. 1843’de Uçan Hollandalı aynı kentte sahnelendi. Wagner, Dresden’de krallık orkestrası şefliğini yaptı. Romantik operası «Tannhäuser» 1845’de Dresden’de sahnelendiğinde geleneksel formların çok dışında bir yapıt olduğu için eleştirildi. Buna karşın Fanz Liszt, 3 yıl sonra Weimar’da bu yapıtı sahneleyerek, Wagner’i her zaman destekledi. 1848 de tanışan Wagner ile Liszt, ömürboyu dost oldular. Wagner, aynı yıl «Lohengrin» operasını tamamladıysa da sahneleme olanağını bulamadı. Yardımına yine Liszt koşarak, yapıtı 1850’de Weimar’da sahneledi. Wagner’in devrimci siyasal etkinliklerinden ötürü İsviçre’ye sürgüne gitmesi üzerine kariyerinde yeni bir dönem başladı.
Sürgün yaşamı 1862’ye kadar süren Wagner, İsviçre’de «Der Ring der Nibelungen» (Nibelungen Yüzüğü) adı verilen opera dizisini yazdı.Bu yapıt 4 ayrı operadan oluşmaktaydı.Eserin Nibelungen yüzüğü adını almasının nedeni ise, hikayelerin birbirinin devamı olarak yazıldığı bu 4 ayrı operanın ardarda sahnelenmesi fikri idi. Bu arada varlıklı ipek tüccarı Otto Wesendonck ile eşi Mathilde’le tanıştı. Otto Wesendock, Zürih yakınlarındaki villasının bahçesindeki küçük bir köşkü Wagner ile eşi Minna’ya kiralayarak Richard Wagner ile eşi arasında doğan aşkın sürmesine farkında olmadan yardımcı oldu. Bu aşk, Wagner’e yeni yapıtları için esin kaynağı oldu. Wagner böylece, operalarının en uzunu ile en zoru olan «Tristan und Isolde»’ı (1857-1859) yazdı.yapıt, 1865’de Münih’te Bavyera Kralı’nın huzurunda sahnelendi.
Wagner, tahta yeni çıkan «Bavyera Kralı II. Ludwig tarafından davet edilince hemen Almanya’ya gitmişti. Kralın desteği ile ekonomik sıkıntıları sona erdikten sonra tek komik operası «Die Meistersinger von Nürnberg» (Nünbergli Usta Şarkıcılar)’i yazdı. Bu yapıt Münih’te sahnelendi. Bu arada Bavyera Parlamentosu ülke parasının besteciye yedirildiği inancıyla sanatçıyı eleştirmekteydi. Öte yandan Franz Liszt’in ünlü orkestra yöneticisi Hans von Bülow ile evli kızı Cosima ile yaşadığı aşk çevreden tepki toplamaktaydı.
1866’da eşinden ayrılan Wagner, 1870’de Cosima ile evlendiğinde çiftin iki çocukları vardı. Wagner, orkestra yapıtı «Siegfried Idyll»’i 1870’de Cosima için besteledi. 1869-1870 yıllarında Yüzük operalarının ikisi Liszt tarafından sahnelendi. Bu sırada yapıtın tümünün sahneleneceği bir opera binası için kaynak bulma çabaları sürüyordu… Ümitsizliğe düştüğü anda Kral II. Ludwig’in desteği ile karşılaştı. Söylentilere göre eşcinsel olan Kral, Wagner ile onun müziğine duyduğu büyük aşkını kanıtlamak adına binanın yapımına yardım önerisinde bulundu.Bu büyük aşktan haberi olan Wagner bu yardımı kabul etti…Opera binası 1874’de Bayreuth’ta birleşik sanat yapıtı (müzik, şiir, görsel sanatlar, dans gibi tüm sanatların operada harmanlanması) kavramına uygun olarakkuruldu. Opera binasının yapımı sürecinde Wagner kendi sanatının gereklerini göz önünde bulundurarak projenin büyük bölümüne çizimleri ile katkıda bulundu. 1876’daki ilk sanat festivalinde tamamı 18 saatlik bir yapıt olan Yüzük sahnelendi.
1877’de «Parsifal» operasını yazmaya başlayan Wagner, “saf ırk” konusundaki polemik yaratan yazılarını yayınlamayı sürdürdü. Parsifal, 1882’de Bayreuth’ta sahnelendi. Wagner, 1883 kışını geçirmek için gittiği Venedik’te kalp krizi geçirerek yaşamını kaybetti. Bayreuth’taki villasının bahçesinde kendi adına hazırladığı mezarına gömüldü.
Başıca Yapıtları :
Erken Dönem
▪ (1832) Die Hochzeit (The Wedding) (abandoned before completion)
▪ (1833) Die Feen (The Fairies)
▪ (1836) Das Liebesverbot (The Ban on Love)
▪ (1837) Rienzi, der Letzte der Tribunen (Rienzi, the Last of the Tribunes)
Orta Dönem
▪ (1843) Der fliegende Holländer (The Flying Dutchman)
▪ (1845) Tannhäuser
▪ (1850) Lohengrin
Geç Dönem
▪ (1865) Tristan und Isolde (Tristan and Isolde)
▪ (1867) Die Meistersinger von Nürnberg (The Mastersingers of Nuremberg)
▪ Der Ring des Nibelungen (The Ring of the Nibelung), consisting of:
▪ (1869) Das Rheingold (The Rhinegold)
▪ (1870) Die Walküre (The Valkyrie)
▪ (1871) Siegfried (previously entitled Jung-Siegfried or Young Siegfried, and Der junge Siegfried or The young Siegfried)
▪ (1874) Götterdämmerung (Twilight of the Gods) (originally entitled Siegfrieds Tod or The Death of Siegfried)
▪ (1882) Parsifal
(Kaynak : Wickipedia)
——————————————–
İlgili Metinler :
▪ Borchmeyer, Dieter 2003, “Drama and the World of Richard Wagner”, Princeton University Press. ISBN 978-0691114972
▪ Burbidge, Peter and Sutton, Richard(eds.) 1979, “The Wagner Companion”, Cambridge University Press. ISBN 978-0521296571
▪ Dahlhaus, Carl (Mary Whittall trans.) 1979, Richard Wagner’s Music Dramas, Cambridge University Press. ISBN 978-0521223973
▪ Dallas, Ian 1990, The New Wagnerian, Freiburg Books. ISBN 978-8440474759
