İNSAN BEYNİ İÇİN BİLİNENLER, BİLİNMEYENLER?….

beyin2.jpg
“Bir kum tanesinin sırrını çözmeyi başarsaydık, bütün dünyanın sırrını öğrenmiş olurduk”.
Albert EINSTEIN

Elime insan beynine ilişkin bazı sorular geçti. Bu sorular beyin için 10 bilinmeyeni dile getirmek üzere hazırlanmıştı. Bunları inceleyip gerekli kendi yanıtlarımı bulma gereksimini duydum. Yanıtları boş bırakılmış sorular konusunda gerçekten bilgi yoktur. Ya da en azından ben öyle biliyorum.

İnsan beyni evrendeki nesnelerin en karmaşık olanıdır. Öyle ki beynimizdeki nöron sayısı ile Samanyolu Galaksisi’ndeki yıldız sayısı hemen hemen eşittir. Son yıllarda beyin araştırmalarında, başlangıca göre çok büyük yol alınmış gibi görünmesine karşın, beyin ile beynin işlevlerii konusunda daha bilmediğimiz pek çok şey var. Genelde merak konusu olup, beyin ile ilgili yanıt bekleyen 10 ana soru şu aşağıdakiler olup,. bunların bir bölümünün hiç olmazsa tanım düzeyinde kuramsal yanıtları vardır :

1 – Bilgi sinir hücrelerine nasıl kodlanır?…
Hiç kuşkusuz, vücutta gelişen her yaşamsal işlem gibi kimyasal olarak bu kodlama yapılmaktadır. Ama bunun çok ince ayrıntıları bu gün için bilinemiyor.

2 – Anılar nasıl kaydediliyor ve anımsanıyor?…
Bu konuda bazı kuramlar ileri sürülmüşse de kanıtlanmış gerçeklere varmaktan uzak bulunuyoruz. Ama yapılan bazı ciddi araştırmalar da vardır. Örnekse ,
Harvard Üniversitesi Tıp Okulu psikiatri öğretim görevlilerinden Dr. Subimal Datta’nın araştırmalarından söz etmeden geçmek doğru olamaz. Dr. Datta’ın makaleleri akademik düzeyde olup, uzmanlar için yazılmıştır. Ama özetle şunları anlatmaktadır : 


“uyanık olduğumuz sırada elde edilen bilgiler, bir kitaplık kataloğu düzeniyle, kısa süreli (ya da işlevsel) belleğimize yerleştirilir.” 

“Bunların asıl yerleri olan kalıcı belleğe, aynı düzenle geçirilmeleri REM uykusu sırasında olmaktadır. Bunların bir bölümü, bu sırada amygdalia’ daki duygusal belleğe, bir bölümü de hippocampus’ taki uzamsal belleğe, bir kitaplığın raflarına konulan kitapların düzeninde yerleştirilir”. 

“İşte, REM uykusu, bu bilgi işleminin yapıldığı bir uyku dönemi olduğu için önemlidir”. 

“Filozofça düşünülürse, yaşamımız öğrenmemize bağlıdır. Öğrenmeyi durdurduğumuzda ölürüz”. ( burada REM uykuları 10 gün süreyle önlenen farelerin öldüklerini anımsayalım).


Subimal Datta ile arkadaşları, çalıştıkları uyku laboratuvarında, REM uykusundaki bellek işlemlerinde önemli işlevi olan hücreler saptamışlardır. Şimdilerde bu düzeneğin anlaşılabilmesi için moleküler kaynaklara ulaşabilmek için çalışmalar yapıyorlar.

3 – Beynin dinlenme halindeki eylemi neyi gösteriyor?…
Beyin bizim anladığımız anlamda dinlenme dönemine girmez, giremez. Çünkü uykuda bile istem dışı özdevinimli (automatic) çalışan organların çalışmayı sürdürmeleri ile böyle olmayan, örnekse çizgili kasların belirli tonusta kalmaları beyince sürekli olarak oluşturulup, denetlenir. Dinlenme ile anlatılmak istenen uyku hali ise, bu durumda da beynin dinleniyor olması söz konusu değildir. Çünkü bu dönemde de yukarda anlatılan olağan işlemleri yanında, uykuda görülen düşleri de beyin oluşturmaktadır.

4 – Beyin geleceği nasıl kurguluyor?…
Beyin geleceği kurgulamaz. İçinde bulunan an için çalışmasını sürdürür. Ancak insanın gelecek için bazı imgelemleri (hayalleri) varsa, bu imgelemlerin oluşumunu sağlar. Beynin bunu hangi bölümüyle, ne yolla yaptığı bilinemiyor.

5 – Duygu nedir?…

6 – Zekâ nedir?…
Zekanın tanımı pek çok düşünürce yapılmıştır. Ama zeka hangi düzenekle beyinde oluşturuluyor?… Beynin hangi bölümü ya da bölümlerinde?… Sorularına bu güne dek yanıt bulunamamıştır. Bu konuda bizim yaptığımız tanım şöyle : “Olaylar arasındaki neden-sonuç bağlantısının hızlı bir biçimde doğru olarak bulunmasıdır.”

7 – Zaman beyinde nasıl bir yol izliyor?…

8 – Beyin niçin uyur, neden düş görülür?…
Her şeyden önce beynin uyumadığını, uyuyanın insanın kendisi olduğunu bilmek gerekir. sorunun ikinci bölümü için de kuramsal yanıtlar getirilmiştir. Özellikle Freudian yaklaşımın yanıtları ilginçtir. Ama bizim bu konudaki saptamımız şöyledir :
“…Bu güne değin elde edilen bilgilerin kesinlikle gösterdiği gerçek, uykunun yaşamda olmazsa olmaz, yaşamsal, gerekli bir olay olduğu gibi, uykuda görülen düşlerin de aynı niteliği taşıdıklarıdır..

Bundan önce, uykunun yaşamda sadece bir dinlenme ya da yenilenme dönemi olamayacağına açıklık getirmeye çalişmıştık. O halde geriye bir tek koşul kalıyor. O da uykunun DÜŞ GÖRMEK İÇİN , yalnız bunun için zorunlu olduğu gerçeği…

Bu yargı çarpıcı olduğu kadar, bu güne kadar pek sözü edilmemiş bir gerçekliktir. Yapılan bütün araştırmalar bu yargıyı dışlarında tutmuş görünüyor. Özellikle son elli yıl için, bir kaç ayrıntı dışında bu böyleydi.”

9 – Beynin bir konuda uzmanlaşmış sistemleri, bir diğeri ile nasıl bütünleşiyor?…
Hiç kuşkusuz ak maddedeki akson ile dentritler, sinaptik bağlantılar aracılığıyla, ayrıca sinirsel-aktarıcılar yardımıyla bu bütünleşme sağlanıyor. Ama hangi seçici düzenekler aracılığıyla?… denirse, bunun yanıtı halen yoktur.

10 – Bilinç nedir?

—————————————————————–

İLGİLİ MAKALELER :

Datta S. : PGO wave generation: Mechanism and functional significance, in Rapid Eye Movement Sleep (B.N. Mallick and S. Inoue, eds.), Narosa Publishing House, 91-106 pg (1999).

Datta S and Siwek DF. : Excitation of the brainstem pedunculopontine tegmentum choli-nergic cells induces wakefulness and REM sleep. J. Neurophysiol. 1997; 77:2975-2988.

Datta S and Hobson JA. : Neuronal activity in the caudo-lateral peribrachial pons: relationship to PGO waves and rapid eye movements. J. Neurophysiol. 1994; 71:95-109.

Datta S. : Cellular basis of pontine ponto-geniculo-occipital
wave generation and modulation. Cellular and Molecular
Neurobiology 1997; 17: 341-65.

Subimal Datta, Vijayakumar Mavanji, Jagadish Ulloor, and Elissa H. Patterson Activation of Phasic Pontine-Wave Generator Prevents Rapid Eye Movement Sleep Deprivation-Induced Learning Impairment in the Rat: A Mechanism for Sleep-Dependent Plasticity. The Journal of Neuroscience, February 11, 2004, 24(6):1416-1427; doi:10.1523/JNEUROSCI.4111-03.2004

Subimal Datta,* Subhash Saha, Sarah L. Prutzman, Olivia J. Mullins, and Vijayakumar Mavanji : Pontine-Wave Generator Activation-Dependent Memory Processing of Avoidance Learning Involves the Dorsal Hippocampus in the Rat. J Neurosci Res. 2005 June 1; 80(5): 727–737

Subimal Datta, Elissa H. Patterson and Donald F. Siwek : Brainstem Afferents of the Cholinoceptive Pontine Wave Generation Sites in the Rat Sleep. Research Online 2(3): 79-82, 1999.

Subimal Datta *, Subhash Saha, Sarah L. Prutzman, Olivia J. Mullins, Vijayakumar Mavanji : Pontine-wave generator activation-dependent memory processing of avoidance learning involves the dorsal hippocampus in the rat. Journal of Neuroscience Research Volume 80, Issue 5 , Pages 727 – 737.

4 Responses to İNSAN BEYNİ İÇİN BİLİNENLER, BİLİNMEYENLER?….

  1. Anonymous diyor ki:

    İYİ BİR WEB SİTESİ YAPİLAMAMİŞ

  2. SANANE diyor ki:

    ÖFFFFFFFFFFFFFFFFFFFFF

  3. Anonymous diyor ki:

    Bilgiler için teşekkürler

  4. dghjyfjghcdgtjhg diyor ki:

    fena deil aslında…güzel bilgilerde var bence

Bir Cevap Yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

*

Şu HTML etiketlerini ve özelliklerini kullanabilirsiniz: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <strike> <strong>