TÜRKİYEDE ÜRETİLEN İLK "KAN SOĞUTMA-ISITMA MAKİNASI"… (1 inci kitaptan)

Açık-kalb cerrahisinde, vücut dışı dokaşımda (extracorporeal circulation) kanı soğutup ısıtmaya yarayan kan ısıtma-soğutma makinası, kalb-akciğer makinasının arteryel hattı üzerinde olan bir ısı-değiştiriciye (heat exchanger) bağlanan oldukça karmaşık bir cihazdır. Bu cihazda belli bir düzeye kadar soğutulan ya da ısıtılan antifirizli su (ya da su+alkol karışımı), belli bir akım hızıyla ısı değiştiriciye gönderilerek kanın ısıtılıp soğutulması sağlanır. Böylece cerrahi gişimde bulunulan hasta da soğutulup ısıtılmış olur.

İşte bu pahalı soğutma-ısıtma cihazının hiç bir biçimde, piyasadan sağlanamayacağı anlaşıldığından, Dr Güran onu kendi yapmaya karar verdi. Çünkü bu cihazın nasıl çalıştığını en ince ayrıntısına kadar biliyordu. Ne var ki bunu yapabilmek için iyi donanımlı bir atölyeye gereksinim vardı. Fazla uğraşmadan atölyeyi de buldu. Bıçakçılar firmasının bu nitelikte bir cihaz tamir atölyesi vardı. Seve seve projeyi kabul ettiler. Çünkü kaybedecekleri bir şey yoktu. Yapım işi gerçekleşmezse bir iki malzeme kaybı söz konusuydu. Ama proje gerçekleşirse cihazı çoğaltıp satışa sürmeyi düşünüyorlardı. Bu da kar kapısı demekti. Özel sektör işini bilmekteydi.


Ankaradan Şişli Etfal Hastanesine, Ankara Yüksek İhtisas hastanesinden alınan kalb-akciğer makinasının getirilmesinin ertesi günü, Dr. Güran Bıçakçılar firması yetkilileriyle konuşup hemen işe başlamak istediğini söyledi.

Her gün hastanede toraks ameliyatlarını yaptıktan sonra, akşam üstü atölyeye gidip Soğutma-ısıtma makinasını, aklında tasarladığı gibi yapacaktı. Hemen o gün işe başladı. Orada Akkaya soy adlı bir elektrik-elektronik mühendisi de bulmuştu. Birlikte makinayı oluşturmaya başladılar. Bazı akşamlar Dr. Erkut Sirel de atölyede bulunuyordu. İşler düzgün gitti. Bir ay içinde Soğutma-Isıtma makinası ortaya çıkmıştı. Bu hem görece olarak çok küçük, hem de çok kullanışlı bir makina oldu. Üzerine GÜRAN-AKKAYA CİHAZI etiketini koyduk. Son olarak yapılan testler cihazın çok iyi çalıştığını göstermişti. Makina hemen Şişli Etfal hastanesine taşındı. Böylece, Hazım hocanın da alacak olduğu cihazlarla, ameliyathane donanımı tamamlanmıştı.

Biz bu makinaya para ödememiştik. Ama bizden sonra Bıçakçılar firması seri üretime geçerek bir çok makina yapmış. Bu onların ilk yerli üretimi oldu. Yaptıkları soğutucu-ısıtıcıları bir çok kuruluşa satmışlar. Bunların hangi kuruluşlar olduğu tam olarak bilinemiyor. Ama Ankara Hacettepe Üniversitesi Hastanesi Kalb Cerrahisi bölümüne üç ya da dört tane sattıklarını Prof. Dr. Aydın Aytaç bir konferansında söyledi. Bu makinalardan çok memnun kaldıklarını da sözlerine ekledi. Bıçakçılar Dr. Güran’a bu güne kadar bir tek kuruş “know how” parası ödemediği gibi, kendi yaptığı makinanın parasını da sonradan Şişli Hastanesindenden istemeye kalkıştı. Doğal olarak hiç bir ödeme yapılmadı.