“Yeteneklerin en fazla geliştiği zaman , insanın bütün bir dünyayı karşısına aldığı zamandır.”
Mary Wollstonecraft
NUSRET adında (asıl adı NUSRAT) bu 40 metre boyundaki küçük mayın gemisi, denizde tek başına, 18 mart 1915′de, Çanakkale Deniz Savaşında düşman gemilerinden, İngiliz donanmasının IRRESISTTBLE ile OCEAN gemileriyle, Fransız donanmasının BOUVET zırhlı gemilerinin boğazın karanlık sularına gömülmesini sağlayan mayınları döşeyerek Avrupalıların devasa donanmasını durdurmayı başardı.
Bahriye Nazırı Winston Churchill 1930′da “”Revue de Paris” dergisinde bu olayı şöyle yorumluyordu :
“Birinci Dünya Harbi’nde bu kadar insanın ölmesine harbin ağır masraflara mal olmasına, denizlerde 5,000 tane ticaret ve savaş gemisinin batmasına başlıca neden, Türkler tarafından bir gece önce atılan ve incecik bir çelik halat ucunda sallanan 26 adet mayındır.”
İngiliz Generali Oglander‘in “Çanakkale-Gelibolu Askerî Harekâtı” (Military Operations Gallipoli, Official History of the Great War) adlı yapıtının 1. cildinden : “Pek uygun başlamış olan gün, bu meçhul mayın hattının olağanüstü ve ortalığı kırıp geçiren başarısı yüzünden, tam bir başarısızlıkla sona erdi. Bu yirmi mayının seferin talihi üzerindeki etkisi ölçülemez.”
Sir Ccolyen Corbet‘in, “Deniz Harekatı” adlı yapıtının ikinci cildinden : “Felaketlerin hakiki sebebi keşif ve tayin olununcaya kadar çok geçmedi. Gerçek şu idi ki, 8 Mart gecesinde Türkler, haberimiz olmadan Erenköy Koyu’na paralel olarak 26 mayın dökmüşler ve keşif gemilerimiz, aramaları esnasında bunlara rastlamamışlardı. Türkler bu mayınları özel amaçla manevra sahamıza koymuşlar, gösterdiğimiz bütün ihtiyata rağmen baş döndürücü bir zafer kazanmışlardır.”
Nusret Mayın Gemisinin Künyesi şöyledir :
Tipi: Mayın Gemisi
İnşa: Yeri Almanya
Tonajı: 360 Ton.
Hizmete Girişi: 1912
Boyu: 40 m
Eni: 7,4 m
Çektiği Su: 2 m
Silahları: 1 adet 7,5/40 Top, 2 Adet 4,7 Top, 2 mk. 5 b.
Sürat: 15 Mil
Hizmet Dışı: 16.06.1957
Mayın Kapasitesi: 40 Adet
Gemi Komutanı: Yüzbaşı Tophaneli Hakkı Bey
Mayın Grup Komutanı: Yüzbaşı Hâfiz Nazmi Bey
Mürettebat Sayısı: 61 kişi
7/8 Mart 1915 teki gemi personeli :
Hafız Nazmi Bey : Balkan Savaşı’ ndan sonra Çanakkale Boğazı Mayın Grup Komutanlığı ile Kılavuzluğuna atanmıştır. Balkan Savaşı’nda bir iki düşman gemisini batırmıştır. 18 Mart 1915’te kazanılan başarıda büyük payı olan Hafız Nazmi Bey binbaşılıktan emekli olmuştur. Binbaşı Nazmi (Akpınar) 65 yaşında iken 5 Mayıs 1940’ da vefat etmiştir.
Tophaneli Hakkı : Nusrat Mayın Gemisi komutanıdır. Bu görevden iki gün önce kalp krizi geçirmiştir. Tüm uyarılara karşın bu göreve katılmak istemiştir. Mayınların döşenmesinden sonra, geminin düşman projektörlerine yakalanıp, görev başarısızlığa uğrayacak kaygısıyla ikinci bir krizle, Çanakkale’ ye dönemeden vefat etmiştir. Şahadet şerbetini içmiştir.
Öteki Personel : Güverte Yüzbaşısı Hüseyin, Onyüzbaşı Çarkçı Ali, İkinci Çarkçı Ahmet, Üçüncü Çarkçı Yüzbaşı Hasan, Elektrik Zabiti Mülazım Hasan, Top Zabiti Mülazım Kadri Bey ile elli dört deniz eri.
Müttefik donanmasının boğazlardaki tabyaları bombalamaya başlamaları (Şubat 1915) ile birlikte Mart ayına kadar geçen süre içinde, dünyanın en büyük donanması boğaz önünde toplanıyor. Keşif uçuşlarıyla mayın alanları belirleniyor, mayın araştırma ile keşif gemileri boğazın içlerine kadar girip mayınları temizliyorlardı. Nusret’in mayınlarını döktüğü Karanlık Liman önündeki mayın hatları ise tümüyle temizlenmişti.
Uzun süreli bu temizlik çalışmalarının ardından Müttefik donanmasının boğazı geçme girişiminde bulunacağı kesindi. Bunun üzerine Müstahkem Mevkii Komutanlığı daha önceden düşündüğü gibi, bir Alman subayının da teklifiyle elde kalan son 26 Mayını Karanlık Liman’a dökme kararı aldı.
Bu olayın içinde yaşayan Müstahkem Mevkii Kurmay Başkanı Selahattin Adil anılarında şöyle yazmaktadır : “Düşman kesin saldırısının birkaç gün içinde yapılacağı belli oluyordu. Deniz işlerine bakan ve izleyen tecrübeli, sevimli, uysal bir ihtiyar olan Alman Amirali Menter Paşa’nın teklifine uyularak, geride kalan yedek mayınların atılmasına karar verilmiş ve 30 kadar mayın Nusret gemisinde hazırlanmıştı.”
Böylece Müstahkem Mevkii Komutanı Cevat Paşa’nın da görevlendirilmesiyle, Yüzbaşı Tophaneli Hakkı Bey komutasındaki Nusret Mayın Gemisi 7/8 Mart gece yarısından az sonra göreve çıkıyordu. Müstahkem Mevkii Mayın Grup Komutanı Yüzbaşı Hafız Nazmi (Akpınar) Bey’de Nusret Mayın Gemisi’ndeydi.
7/8 Mart gece yarısından az sonra sisli bir havada Çanakkale’den ayrılan Nusret Mayın Gemisi bütün ışıklarını söndürmüş, kıvılcım atmasın diye ocaklarını bastırmışlardır. Daha önceden dökülmüş olan mayınların arasından, Nazmi Bey’in kılavuzluğunda geçerek karanlık Liman’a doğru ilerlemeyi sürdürürler. Kıyıya paralel olarak 100′er metre aralıklarla, suyun 4,5 metre altında 26 mayın da sessizlik içinde dökülür. Görev tamamlandığında yine aynı sessizlik, aynı dikkatle geriye dönen Nusret Mayın Gemisi, bir savaşın kaderini değiştirecek 26 mayınlık imzasını bırakmıştır geride.
Ertesi günlerde, Müttefiklerce yeni keşif uçuşları ile mayın taramaları yapılmıştır. Her nasılsa bu 26 sürpriz mayın kendilerini saklamayı başarmıştır. Dahası, Karanlık Koy’da mayın bulunmadığı yolunda rapor veren İngiliz pilot, bu sürpriz mayınların başarısından bir gün sonra kurşuna dizilmiştir.
18 Mart günü yaşananlar Türk tarihinde gerçek bir zaferdir. Bu zaferde Nusret Mayın Gemisi’nin başarısı tartışılmazdır. Görüldüğü gibi Nusret Mayın Gemisi ile 18 Mart Zaferi bütünleşmiş, bu zaferle birlikte anılan bir destana dönüşmüştür.
Nusret, bir çok kahraman savaş gemimizin uğradığı son gibi sökülüp, hurda olarak kullanılmaktan kurtuldu. Ama bir ara yok olmayla yüz yüze kalmıştır.
1999 yılnda Nusret gemisi Mersin limanı içerisinde çürümeye terk edildi. Bir dönem rüzgardan etikilenerek Mersin limanı Atatürk parkı içerisinde gemi yan yatarak karaya vurdu. Tam parçalanaçaktı ki .. Tarsus belediye başkanı Nusret mayın gemisini ordan alarak kara yolu ile Tarsus ilçesine getirip bakıma aldırarak kurtardı. Şu anda Tarsus ilçemizde Nusrat mayın gemisi müze olarak halka açık durumda bakımlı bir biçimde bulunmaktadır
[Alıntıdır]
