Dave Brubeck 2009 yılında
“Müziğin olduğu yerde kötülük barınamaz.”
Cervantes
Dave Brubeck (Doğ. 6 Aralık 1920) yaratıcı caz müziğinin geniş kitlelere taşınabileceğinin canlı bir kanıtı olarak uzun yıllar boyunca, jazz piyanisti olarak büyük başarılar elde etti. Neredeyse başından beri Brubeck çoklu ritimler ile çoklu tonlar kullanmaktan (aynı anda iki notadan çalmak gibi) hoşlanıyordu. Annesinden klasik müzik eğitimi aldı ama onu notaları okumayı öğrenmek yerine dersleri ezberleyerek uzun süre oyaladı.
1938’den 1942’ye Pasifik Koleji’nde müzik okudu. 2. Dünya Savaşı sırasında ise ordudaydı, bir hizmet bandosunu yönetiyordu. Daha sonra 1946’da Mills Koleji’nde öğrencilerini caz çalmaya heveslendiren klasik müzik bestecisi Darius Milhaud ile birlikte çalışmaya başladı. 1949 yılına kadar sınıftan arkadaşlarının çoğunlukta olduğu, «Dave Brubeck Sekizlisi» ismiyle kayıtlar yapan bir topluluğun başında çaldı. 1951 yılında Fantasy’den çıkan kayıtları, belki yukarda sözünü ettiğimiz çoklu tonlar yüzünden, bugün hâlâ gelişmiş, yenilikçi bir havası vardır.
Bu ekiple çalışma yapmak hiç de kolay olmuyordu, topluluk bu haliyle biraz kalabalık gibiydi. Bu düşüncelerle Brubeck, -üflemelileri de el atan- davulcu Cal Tjader ile basçı Ron Crotty ile bir üçlü oluşturdu. 1949-1951 arası yaptıkları çalışmalar Bay Area’da oldukça beğeni kazandı, ama yüzerken geçirdiği ciddi bir kaza sırasında Brubeck’in sırtından yaralanıp aylarca istirahate zorlanması nedeniyle topluluk da dağılmış oldu.
1951 sonlarındaki dönüşünün ardından altocu Paul Desmond, Brubeck’in inancını sağlayarak topluluğa dördüncü oldu. İki yıl içinde topluluk şaşırtıcı derecede tanınmıştı. Desmond’un sıkı alto tonları ile kıvrak zekâsı, Brubeck’in genellikle ağır akorları ile deneysel çalışmalarıyla iyi bir uyum yakaladı.
Brubeck’in de Desmond’un da özgün ses ile biçemleri vardı. Kendilerinden öncekilere pek az şey borçlu idiler. Joe Dodge topluluğun ilk davulcusuydu ama yolculuk etmekten bıkıp ayrılmasıyla yerini 1956’da müzik üstâdı Joe Morello’ya bıraktı. Bas gitarı eline alan isim ise sayısız değişiklikten sonra 1958’de Eugene Wright oldu. 1954 yılında Time dergisinin kapağında yer de alan Brubeck bu sırada Fantasy’den çıkan sevilen kayıtlarını, büyük beğeni toplayan Columbia etiketli çalışmalarıyla sürdürmüştü.
Paul Desmond’un çok büyük başarı kazanan 1960 tarihli «Take Five» isimli çalışmasını 9/8’lik, 7/4’lük gibi «tuhaf» ölçüler ile kaydedilen yapıtlar izledi. Müzisyenlerin sololarındaki yüksek nitelikler, bu denemelerin dikkat çekmek için yapılmış numaralar gibi algılanmasına engel oluyordu. Yine bu yıllarda Dave Brubeck eşi ile söz yazarı Lola Brubeck ile Louis Armstrong’un da yer aldığı «Gerçek Büyükelçiler» adlı ırkçılık karşıtı bir gösteri hazırladı. Kaydı da var olan bu gösterinin tek sahnelenişi ise Monterey Caz Şenliği’nde 1960’ların başında gerçekleşti.
Dave Brubeck Dörtlüsü 1967’daki dağılmalarına kadar sürekli olarak dünyanın dört bir yanını gezdi. Dinî yapıtlar yazdığı bir sürenin ardından Brubeck bir sonraki yıl üyeleri arasında Gerry Mulligan’ın da bulunduğu yeni bir dörtlü ile ortaya çıktı. Brubeck, Desmond ile altocunun 1977 yılındaki ölümüne kadar bir çok kez bir araya gelip çalışmalar yaptı.
Ardından «Brubeck’lerin İki Nesli» geldi. Oğullarından -hocasının ismini taşıyan- Darius klavyede, Chris elektrikli bas, bas trombonda, Danny davulda babalarına eşlik ediyordu. ‘80’lerin başında tenor saksofoncu Jerry Bergonzi Brubeck dörtlüsüne katıldı, 80’lerin ortalarından başlayarak da başlangıç kadrosu Sekizli’de de yer alan klarnetçi Bill Smith altocu Bobby Militello ile yer değiştirdi.
«In Your Own Sweet Way», «The Duke» ile «Blue Rondo a la Turk» gibi unutulmaz yapıtların altına imza atmış olan Brubeck sağlığının bozulduğu dönemlere karşın 2000’li yıllarda da zamanını yoğun bir biçimde çalışarak geçiriyor. Cazın yenilikçi ismi Brubeck’in adı eserleriyle olduğu kadar yetiştirdiği çocuklarıyla da sevenlerine ulaşmaya devam edecek.
[Kaynak : LastFm]
