FRANZ LISZT…

#alttext#
“Brahms’ın Varyasyonları benimkilerden daha iyidir, fakat benimkiler ondan önce yazıldı.”
Franz Liszt

Franz Ritter von Liszt 19. yüzyılın en önemli piyanistlerinden birisi, senfonik şiir biçiminin yaratıcısı olan bestecidir (d.22 Ekim 1811, Macaristan, ö.31 Temmuz 1886, Almanya)

22 Ekim1811’de Macaristan’ın Doborján (Raiding) kentinde doğan Franz Liszt, ilk piyano derslerini onun müzik dehasını keşfeden babasından aldı. Macar soyluları 6 yıl boyunca bu çocuk dahiye maddi destek sağlamayı kabul edince küçük yaşta babası ile Viyana’ya giderek Antonio Salieri ile Ludwig van Beethoven’in öğrencilerinden Karl Czerny’den dersler aldı. 12 yaşına geldiğinde dinleyicilerin, öteki müzisyenler ile kralların beğenisini toplayan bir konser piyanisti olmuştu.

Konservatura girmek için geldiği Paris’te, yabancı olduğu gerekçesiyle okula alınmadıysa da özel ders alarak kuram ile beste çalıştı; ilk, tek operası Don Sache ile çeşitli piyano yapıtlarını besteledi. 1834’de babasını kaybettikten sonra henüz 15 yaşında iken piyano dersleri vererek annesinin geçimini sağlamaya çalışan Liszt, müziğe ilgisini kaybetmeye, bu mesleğin anlamını sorgulamaya başladı.

Kendisini edebiyat ile dini konulara kaptıran Liszt’in bu ilgilerinin etkisi yaşamı ile yapıtlarına yansıdı. 1830 Devrimi ile yeniden sanat ile yaşama dönmeye karar verdi. Asla bitiremeyeceği Devrim Senfonisi’ni yazmaya başladı. Besteciliğinin öne çıktığı bu dönemde Alphonse de Lamartine’in şiirlerini solo piyano için besteledi. Hector Berlioz ile tanıştı. 1832’de kemancı Niccolo Paganini’yi dinlemesi, yeniden virtüözlüğe ilgi duymasına neden oldu.; Pagani’nin La Campanella’sı üzerine bir fantezi yazdı. 1833’de Berlioz’un Fantastik senfonisini piyanoya uyarlamayı başardı.

Fırtınalı bir ilişki yaşadığı Agoult Kontesi Marie ile 1834’de tanıştı. Kocasını terk eden kontesle İsviçre ile İtalya’da yaşadılar, 3 çocukları oldu. 1835’deki İsviçre seyahati sırasında piyanist Sigismond Thalberg’in Paris’teki başarılarını duyunca Piyanonun Kralı ününü pekiştirmek için bir piyano düellosu yapmak için Paris’e gitti.

Daha sonra piyano resitali kavramını geliştiren Liszt, büyük bir konser turuna çıktı, hayır dernekleri yararına konserler verdi, her yerde ilgiyle karşılandı. Konserleri sayesinde küçük yaşta kaybettiği ülkesi Macaristan’daki sel felaketinde hayatını kaybedenlere bağışlamak üzere büyük bir gelir elde etti. Bonn’da yapılması planlanan Beethoven anıtının maliyetini üstlendi. 1840-1847 arasında çıktığı turnede İrlanda’dan Türkiye’e, Portekiz’den Rusya’ya kadar pek çok yeri dolaştı.

1844’te ününün doruğundayken manik-depresif eşi Marie d’Agoult ile evliliğini bitirdi; Kiev’de tanıştığı çarın yardımcısının karısı Prenses Carolyne Sayn-Wittgenstein ile birlikte oldu. Sahne konserlerine son verdi.

Liszt, konser piyanisti kariyerine son verdikten sonra, 1848’de Weimar’da orkestra şefliğine başladı, kenti, Avrupa kültürünün buluşma merkezi haline getirdi. Bu görevinden ötürü Verdi, Wagner ile Berlioz’un yeni operalarını yönetti. Aynı dönemde en önemli yapıtlarını besteledi, genç piyanistlere ders vererek Altenberg Kartalları diye anılan yeni bir piyanist kuşağı yetiştirdi. 1858’de, tutucuların kendisi ile öğrencilerinin yapıtları üzerine yaptıkları yoğun eleştiriler üzerine görevinden ayrıldı.

1861-1869 yılları arasında daha çok Roma’da yaşadı. Dini kitaplar yazdı, rahiplik dersleri aldı, onur rahibi oldu. 1870’den sonra ise Roma, Weimar ile Budapeşte arasında yolculuk ederek ömrünün sonuna kadar öğretmenlik ile piyanistliği sürdürdü. Budapeşte Müzik Okulu’nu kurarak ilk başkanı oldu. 31 Temmuz1886’da, bir festival nedeniyle bulunduğu Bayreuth’ta zatüreye yakalanarak yaşamını yitirdi. Budapeşte’de gömülmeyi vasiyet etmiş olmasına karşın Bayreuth’a gömüldü.,

Başlıca Yapıtları :

19 Rapsódias Húngaras para Piano (posteriormente orquestradas);
12 Estudos de Execução Transcendental;
Sonata em Si Menor;
Sinfonia Fausto;
Sinfonia Dante;
Concerto para Piano n.º 1;
Concerto para Piano n.º 2;
Valsa Mephisto n.º 1;
Poemas sinfónicos

[Kaynak : LastFm]

Bir Cevap Yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

*

Şu HTML etiketlerini ve özelliklerini kullanabilirsiniz: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <strike> <strong>