Antonín Dvořák…

#alttext#
“Ben, Amerikanın Zenci melodilerinde, azametli ve yüce bir müzik okulunun bütün gereksinimlerini buldum.”
Antonín Dvořák

Antonín Dvořák (Türkçe okunuşu; Antonin Dvorjak) (1841 – 1904), Çek, geç romantik dönem, klasik batı müziği bestecisidir.

Bohemya’da 1841’de bir kasabın oğlu olarak dünyaya geldi. Bedřich Smetena’nın müziğini işittiğinde besteci olmaya karar verdi. Sonunda, Smetana’nın orkestra şefi olduğu Prag Ulusal Tiyatrosu’nda viyolacı oldu. Bestelerini üretebilmek için 1873’de orkestradan ayrıldı. Bir yıl içinde Avusturya ulusal ödülünü alan 3 numaralı senfonisini yazdı, jüride yer alan Johannes Brahms’ın takdirini kazandı.

1878’de Dvořák’ın ünü dünyaya yayılmıştı. Sadece Brahms’ın değil, yapıtlarını konserlerinde, turnelerinde seslendiren Richard Wagner, Edward Elgar gibi bestecilerin de desteğini aldı. Bu dönemde bir çok kez İngiltere’ye gitti. Prague Konservatuarı’nda profesör oldu, Cambridge Üniversitesi’nden onursal doktora aldı; New York’taki Ulusal Müzik Konservatuarı’nın yöneticiliğine getirildi. Yurt sevgisinden ötürü Amerika’dan gelen teklifi başlangıçta kabul etmediyse de Prag’daki işinden kazandığının 25 katının ödeneceğini öğrenince fikrini değiştirdi.

Üç yıl yıl ABD’de yaşayan Dvořák, çok verimli bir dönem geçirmesine karşın büyük vatan özlemi yaşadı. Bu özlemin etkisiyle eserlerinde Amerikan folk geleneklerinin öğelerini kullandığı söylenir. “Yeni Dünya Senfonisi” nde, Amerika’da yaşadığı dönemde tanıdığı Kızılderili ile Afro-Amerikan müziğini büyük bir ustalıkla senfonik yapıya oturttu. 1895’te ailesiyle birlikte yurduna dönerek, Prag Konservatuarı’ndaki görevine geri geldi. 1901’de konservatuarın yöneticisi oldu. 1904’te bir kalp krizi sonucu öldü.

En popüler yapıtı “9. Senfoni” dir. Bu eserin popülerliği sebebiyle uzun zaman öteki yapıtları gözardı edilmiştir. Brahms etkisinin açıkça görülebildiği “8 numaralı Sol Mjör Senfonisi” de oldukça popülerdir. “7 numaralı Re minör Senfonisi” en önemli yapıtlarındandır. Çello Konçertosu No:2 ile Keman Konçertosu, en önemli konçertolarıdır. Bestelediği 10 opera arasında ise “Rusalka” başyapıtı olup, yurtdışında tanınmasını sağlamıştır.

DVORÂK’IN SANATI

Beethoven‘dan Mahler‘e kadar senfonik müziğin Alman-Avusturya egemenliği altında olduğunu düşünürsek, Dvorâk’ın senfoni dünyasına girmesi, bir Bohemyalı olarak hemen her yapıtına kendi folklorik renklerini katması, müzik tarihinin akışına yeni bir soluk getirmiştir. Verimli bir besteci olarak Dvorak, her tür müzik biçimine örnek vermiştir. Bestelerinde taze, canlı, dinleyiciyi hemen kavrayıveren bir coşku vardır. Güzel melodiler buluşu ile büyük orkestracılığı her zaman konser programlarına çekicilik getirmiştir.

Brahms benzerliğinde Klasik biçimin geleneksel yapısına bağlı kalmıştır. Dokuz senfonisi, birkaç uvertürü, senfonik şiirleri, İslav Rapsodileri, Scherzo Kapriçyo’su, keman, piyano ile çello konçertolarıyla büyük orkestrayı kullanmada usta olarak tanındığı kadar, aynı zamanda hünerli bir oda müziği bestecisidir. Yaylı çalgılar kuvartetleri, Piyanolu Beşli’si, Çek ezgilerinin tadındaki şarkıları, Requiem ile Te Deum gibi koro çalışmaları, bestecinin her daldaki yeteneğinin kanıtıdır.

Hemen her yapıtında İslav ezgileri, ritimleri ile yöreye özgü modal yapı kullanmıştır. Halk ezgileri, Wagner ile Brahms, Dvorâk’ın başlıca esin kaynaklarıdır. Brahms’a adadığı bir kuvartetinde klasik kalıplardaki schfzo’nun yerine polka yazması; Altıncı Senfoni’sindeki İslav danslarının ritmik dokusu; bir başka Yaylı Çalgılar Kuvarteti’nin ikinci bölümünde yer alan melankolik İslav şarkısı Dumka, yine bir başka Dumka’yı izleyen parlak danslarla süslü Piyanolu Trio’su, Bohemya havasını yansıtan yapıtlarına birkaç örnektir.

Dvorak, Amerika’daki yıllarında zenci müziği kadar Amerikan yerlilerinin, Kızılderililerin müziğine de ilgi duyar. Bu derlemeleri Yeni Dünyadan başlıklı senfonisi ile Amerikan başlıklı yaylı çalgılar kuvartetinde sergiler. İlginç bir biçimde, Amerika’da bestelediği yapıtlarda Doğu’ya özgü pentatonik skalayı kullanır. Amerikan kuvartetinde başlıca temalar tümüyle pentatoniktir. New York’taki son aylarında tamamladığı Çello Konçertosu’nda da bazı pentatonik temalara rastlanır. Dvofâk’ı en çok etkileyen besteci Brahms olmuştur.

Özellikle Altıncı ile Yedinci Senfonilerinde Brahms etkisi göze çarpar. Dvorâk’ın Smetana‘ya göre özelliği, köylü bir aileden gelmesi, ilk olarak Çekçeyi öğrenmiş olmasıdır. Yine Smetana’ya göre bir başka şanslı yönü de ailesinin onu müzik alanında desteklemiş olmasıdır. Dvorâk’ın hemen etkilediği besteciler onun en yakınlarıdır: Damadı Josef Suk (1874-1935) ile öğrencisi Vitezslav Novak (1870-1949), gibi.

DVORÂK’IN BAŞLICA YAPITLARI

Operaları: Alfred (1870); Vanda, Op.25 (1877); Selma Sedlâk, Op.35 (1877); Dimitrij, Op.64 (1881-82); Jacobin, Op.84 (1887-1897); Şeytan ve Kate, Op.112 (1898-99); Rusalka, Op.114 (1900); Armida, Op.115 (1902-3).

Orkestra müziği-Senfoniler: No.1, (opus sayısı yok) Do Minör (1865); No.2, (opus sayısı yok) Si Bemol Majör (1865); No.3, (opus sayısı yok, özgün Op.10) Mi Bemol Majör (1873); No.4, (opus sayısı yok, özgün Öp.13) Re Minör (1874); No.5, Öp.76 (özgün Op.24-önceden Üçüncü Senfoni) Fa Majör ((1875-1887); No.6, Op.60 (önceden Birinci Senfoni) Re Majör (1880); No.7, Öp.70 (önceden İkinci Senfoni) Re Minör (1885); No.8,0p.88 (önceden Dördüncü Senfoni) Sol Majör (1889); No.9, Op.95 (önceden Beşinci Senfoni) From the New World “Yeni Dünyadan”, Mi Minör (1893).

İslav Dansları (İlk dizi, Öp.46-1878, İkinci dizi, Op.72-1886); İslav Rapsodileri, Op.45 (1878); Efsaneler (Legends), Op.59 (1881); Scherzo capriccioso, Op.66 (1883); Senfonik Çeşitlemeler Op.78-özgün Op.40 (1887); Uvertürler: Doğa, Yaşam ve Aşk (Nature, Life and Love), Op.91 (1892); Karnaval (Carneval), Op.92 (1891); Otello, Op.93 (1892); 5 Senfonik şiir, Öp. 107-111 (1886-87).

Solo ile Orkestra yapıtları: Keman için Romans, Öp.11 (1873); Sol Majör Piyano Konçertosu, Op.33 (1876); La Minör Keman Konçertosu, Öp.53 (1880); Keman için Mazurka, Op.49 (1879); Çello için Rondo, Op.94 (1891); Si Minör Çello Konçertosu, Op.104 (1895).

Oda Müziği: Yaylı çalgılar kuvartetleri: 14 kuvartet. No.12, Op.96 “Amerikan Kuvarteti” (1893). Piyanolu Beşli, Öp.81 (1887); Piyano Trioları-”Dumka” Op.90 (1891); 3 yaylı çalgılar beşlisi; Yaylı Çalgılar Altılısı, Op.48 (1878); 2 piyanolu kuvartet; Bagateller (2 keman, çello ve piyano için) Op.47 (1878); Terzetto (2 keman ve viyola için) Op.74 (1887); Keman Sonatı, Fa Majör, Op.57 (1880).

Koro Müziği: Stabat Mater, Op.58 (1877); Azize Ludmilla Op.71 (1886); Missa, Re Majör, Op.86 (1887); Reguiem Op.89 (1890); Te Deum, Op.103 (1892); koral şarkılar.

Piyano Müziği: Siluetler (Silhouettes), Op.8 (1878); Dum-ka, Op.35 (1876); Tema ve Çeşitlemeler, Op.36 (1876); İskoç Dansları (Scottish Dances), Op.41 (1877); Valsler, Öp.54 (1880); Mazurkalar, Op.56 (1880); Humoresque’ler, Op.101 (1894).

İki Piyano için Parçaları: 16 İslav Dansı, Op.46 ve Op.72 (özgün olarak iki piyano için)-(1878,1886), Efsaneler (Legends), Op.59 (1881); Bohemya Ormanlarından (From the Bohemian Forest),0p.68(1884).

Şarkılar: Selvi Ağaçları (Cypress Trees) -18 şarkı (1865); Gece Şarkıları, Op.31 (1876); Çingene Şarkıları (Gipsy Songs), Op.55 (1880); İncil Şarkıları (Biblical Songs), Op.99 (1894).

[Kaynak : LastFm ile Wickipedia]

One Response to Antonín Dvořák…

  1. Anonymous diyor ki:

    This is such a great resource that you are providing and you give it away for free. I enjoy seeing websites that understand the value of providing a prime resource for free. I truly loved reading your post. Thanks!

Bir Cevap Yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

*

Şu HTML etiketlerini ve özelliklerini kullanabilirsiniz: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <strike> <strong>