«Dünya şeytanın dükkanıdır, ondan bir şey çalma ki şeytan onu istemeye gelip senden almağa kalkışmasın.»
Yahya İbni Muaz
“Tüm sanat aynı zamanda hem yüzey hem de simgedir. Yüzeyin altına inen tehlikeyi kabullenir. Simgeyi okumaya kalkan tehlikeyi kabullenir. Sanatın aynasında yansıyan, aslında yaşam değil seyircidir…”
Oscar Wilde
Oscar Wilde’ın ünlü yapıtı “Dorian Gray’ın Portresi” ni bilmeyen yoktur. Konusu kısaca şöyledir :
“Romanın kahramanı Dorian Gray çok yakışıklı genç bir adamdır. Dorian’ın hayranı olan ressam Basil Hallward, onun güzelliğinden çok etkilenir, sanatında yeni bir akım oluşturduğuna inanır. Basil’in evinin bahçesinde, Dorian, Basil’in arkadaşı Lord Henry Wotton ile tanışır, onun dünya görüşünden adeta büyülenir.
Lord Henry, hayatta en önemli değerlerin zevk ile güzellik olduğunu düşünür. Hazcılık üzerine kurulu bu düşüncelerini Dorian’a anlatır. Dorian bunun üstüne güzelliğini bir gün yitireceğini fark eder. Ağlayarak onun yerine Basil’in çizdiği resminin yaşlanmasını ne kadar çok istediğini dile getirir. Dorian’ın bu dileği gerçekleşir.
Portresi işlediği her günahın izini taşımak üzere işaretlenir. Bu günahların her biri portresinde kusur ya da yaşlanma belirtisi olarak yer alır. Dorian sansasyonlarla dolu bir yaşam sürer, ama bir türlü yaşlanmaz.
Buna karşılık portresi sürekli değişerek, gittikçe çirkinleşmektedir. Buna dayanamayan Dorian Gray poetreyi evinin tavan arasına kaldırır. Ama onu sık sık görmeye gelir.
Bir süre sonra portrenin adam akıllı çirkinleştiğini görerek, onu yok etmeye karar verir. Eline bir bıçak alarak portreyi parçalamaya çalışır. Ancak ilk bıçak darbesinde kendisi ölür.
Bir süre sonra tavanarasında onu bulanlar, göğsünde bir bıçakla yerde yatan çok çirkin bir ihtiyar adamla yapıldığı ilk gündeki yakışıklı genç Dorian Gray portresini bulurlar.”
Yapıt Faust Efsanesi’ni andıran öğeler içermektedir.Faust daha çok bilmek adına ruhunu şeytana satarken, Dorian haz ile ölümsüz güzellik için şeytana ruhunu satar.
Herkesin bildiği bir gerçek vardır. İnsanların ruhsal yapısı ile zihinsel sığası yüzlerine yansır. Buna, “yüz çizgilerinin genel durumundan çıkan anlam” (physionomie) denmektedir. Dikkat edilirse görülecektir ki, yeni doğmuş bebeğin yüz ifadesi aydan aya değişerek, daha iki üç yaşında bile o ilk masumluğunu kaybetmeye başlar.
Yaş ilerledikçe, yaşanan deneyimler yüze yansıyarak, karşımıza değişik physionomie gösteren kişiler çıkar. Daha ilk bakışta iyi eğitim görmüş sağlıklı ruh yapısında biri ile bir “maganda” yı kolaylıkla birbirinden ayırdedebilirsiniz. Buna benzeyerek içine kapalı biriyle, saldırgan doğası olan birini yüz çizgilerinden anlayabilirsiniz. Gerçek dindar nur yüzlü biriyle, dini çıkarları için kullanan bir “dinci” yi hemen ayırdedebilirsiniz. Benzer örnekleri çoğaltma olanağı vardır.
Eskiler “ruhu yüzüne aksetmiş” deyimini yok yere söylememişlerdir. Bu aracı kullanarak karşımızdaki kişinin genel ruh halini bir bakışta anlama olanağı vardır.
Oscar Wilde de yapıtında physionomie deneyimlerinden yola çıkarak, bunu anlatmaya çalışmış olmalıdır. Ancak sanatçı yapısının etkisiyle, bir bilim adamı davranışı ile doğrudan söylemeyip, araya bir entrika sokarak, yüzdeki değişmeleri portreye aktarmıştır. Böylece okuyucuya ayrıca bir de merak yüklemiş olmaktadır.
Physionomie’ yi doğru okuyabilme, bir bilgi ile yetenek işi olmakla birlikte bazı alanlarda çok yararlı bir araç olabilir. Örnekse, işe almalarda yapılan ön görüşmelerde çok işe yarar. Bu yüzden biz her zaman, ön görüşmeyi yapan yetkili yanında bir psikoloji uzmanının da bulunmasını öneririz.
I would like to exchange links with your site http://www.blogger.com
Is this possible?