GİZEM DOLU HARİTALAR – PİRİ REİS HARİTALARI…

image001.jpg

“Bilgin ölü olsa bile diridir. Cahil ise diri olsa bile ölüdür.”
Hz. ALİ

Piri Reis bir Osmanlı denizcisidir. Dünya haritalarını içeren ünlü denizcilik kitabıyla tanınmıştır. Doğum tarihi kesin olarak bilinmiyor. 1465-1470 arasında Gelibolu’da doğduğu söylenmekte…. Kahire’de öldü. Asıl adı Muhiddin Pirî’dir. Karamanlı Hacı Ali Mehmed‘in oğlu, ünlü Osmanlı denizcisi Kemal Reis‘in yeğenidir.

Akdeniz de korsanlık yapmakta olan amcasının yanında yaklaşık 1481′den sonra denize açıldı. 1487′de onunla birlikte İspanya’daki Müslümanlar’ın yardımına gitti. 1491-1493 arasında Sicilya, Sardunya, Korsika adaları ile Güney Fransa kıyılarına yapılan akınlara katıldı. Amcasıyla birlikte Osmanlı Devleti’nin hizmetine girerek 1499-1502 Osmanlı-Venedik Savaşı’nda bir savaş gemisinde kaptanlık yaptı.

1511′de amcasının ölümü üzerine Gelibolu’ya çekilerek “Kitab-ı Bahriye” (Denizcilik Kitabı) üzerinde çalıştı. 1513′te bir dünya haritası çizdi. 1516 Mısır seferinde Osmanlı donanmasında kaptan olarak savaştı. 1517′de ilk çizdiği haritayı I. Selim’e (Yavuz) sundu. 1521′de “Kitab-ı Bahriye“‘yi tamamladıktan sonra 1522′de Rodos seferine katıldı. 1524′te sadrazam Makbul İbrahim Paşa‘yı Mısır’a götüren gemiye kılavuzluk etti.

Sadrazamın ilgilenmesi üzerine 1525′te “Kitab-ı Bahriye”‘yi yeniden düzenleyerek onun aracılığıyla I. Süleyman’a (Kanuni) sundu. 1528′de çizdiği ikinci haritasını da padişaha armağan etti. 1528′den sonra güney denizlerinde görev yaptı. Portekizlilerin Aden’i alması üzerine Süveyş’teki Osmanlı donanmasına kaptan atanarak 26 Şubat 1548′de Aden’i geri aldı. 1552′de önemli bir Portekiz üssü olan Maskat’ı, ardından Kişm Adası’nı alarak Hürmüz Kalesi’ni kuşattı.

Mısır Kaptanı Piri Reis 1552′de Umman ile Basra üzerine 30 gemiyle çıktığı seferde, Hürmüz kalesi’ni kuşatmıştı dedik. Portekizlilerden aldığı haraç karşılığı kuşatmayı kaldırdı, donanmasıyla Basra’ya döndü. Onarıma gereksinimi olan donanmayı orada bırakıp ganimet yüklü üç gemi ile Mısır’a döndü. Gemilerden birisi yolda battı. Donanmayı Basra’da bırakması kusur sayıldığı için Mısır’da hapsedildi. Basra valisi Kubat Paşa‘ya ganimetten istediği haracı vermemesi, Mısır Beylerbeyi Mehmet Paşa‘nın politik hırsı yüzünden hakkında padişaha olumsuz rapor verildi. Padişahın fermanı üzerine 1554′te boyunu vurularak idam edildi. İdam edildiğinde 80 yaşının üzerinde olan Piri Reis‘in terekesine devlet el koydu.

Büyük bir denizci olduğu kadar büyük bir haritacı olan Pirî Reis, korsanlık günlerinden başlayarak gezip gördüğü yerleri yabancı kaynaklardan da yararlanarak tarihi ile coğrafi özellikleriyle birlikte kitabında anlatarak, haritalarını çizmiştir.

Kitab-ı Bahriye’nin nazımla yazılıp, denizcilikle ilgili tüm bilgilerin toplandığı başlangıç bölümünde, genel açıklamalardan sonra Ege ile Akdeniz adaları tanıtılarak, denizle ilgili gözlem ile deneyimin önemi vurgulanır. Fırtına, rüzgâr çeşitleri, pusula ile haritanın tanımından sonra dünyayı kaplayan denizler ile karaların oranı belirtilir. Portekizliler’in denizcilikteki ilerlemeleri ile keşifleri, Çin Denizi, Hint Okyanusu, Akdeniz ile Ege Denizi’ndeki rüzgârlar, Basra Körfezi, Atlas Okyanusu ayrıntılı biçimde anlatılır.

Düz yazı ile anlatımın başladığı haritalı bölüm asıl metni oluşturur. Bu bölümde Çanakkale Boğazı’ndan başlayarak Ege Denizi kıyı ile adaları, Adriyatik denizi kıyıları, Batı İtalya, Güney Fransa, Doğu İspanya kıyılarıyla çevresindeki adalara ilişkin tarihi, coğrafi bilgiler verilerek kuzey Afrika kıyıları, Filistin, Suriye, Kıbrıs ile Anadolu kıyıları izlenerek Marmaris’te tüm Akdeniz’in havzası noktalanır.

1513′te çizdiği ilk haritasında Chistopher Colombus‘un 1498′de çizdiği Amerika haritasından, Portekiz ile Arap haritalarından yararlandığını belirtir. Elde kalan parçası Avrupa ile Afrika’nın batı kıyılarıyla Atlas Okyanusunu, Antil Adalarını, Orta ile Güney Amerika’yı gösterir. 1528′de çizdiği ikinci haritasından günümüze kalan parça, büyük bir dünya haritasının kuzey batı köşesi olup, Atlas Okyanusu’nun kuzeyini, kuzey ile orta Amerika’nın yeni keşfedilmiş kıyılarını, Grönland’dan Florida’ya uzanan kıyı şeridini içerir.

Adalar ile kıyılar son keşiflere dayalı olarak daha doğru çizilidir. Keşfedilmeyen yerler ise beyaz bırakılarak, bilinmediği için çizilmediği belirtilir. İlk haritadan daha büyük ölçekli, gelişkin olan ikincisi, teknik olarak döneminin en ileri örneğidir.

İşin ilginç olan yanı şudur :

Cografya ile harita uzmani ünlü Turk denizci Piri Reis’in 1513′te çizdigi Afrika, Amerika ile Guney Kutbu’nu gosteren harita, ortaya çikarıldığı 1929 yılında ortalığı karıştırdı. Çünkü Güney Kutbu’nun kesfi, haritanın çizilmesinden çok sonra, demek ki 1818′de gerçekleşmişti. Dahası, Piri Reis’in haritası, kıtanın buz altında kalmış sahil kesimlerini de gösteriyordu. Ancak kıta üzerindeki buzlar, haritanın çizilmesinden tam 6 bin yil önce erimişti [*].

[Alıntıdır]

———————————————————–

[*] Piri Reis haritalarini uydudan mi çizdi ?…

18. yy. başlarinda Topkapi sarayında Amiral Piri Reis‘e ait bir çok eski haritanin bulundugunu, 1957 yilinda Amerikali haritacilarca incelenen haritalarda henüz 1952 yilinda ses yansıtıcı araçlarla keşfedilen Antarktika dağlarinin bütün ayrıntılarıyla çizildiğini; Daha sonra uydu fotoğraflari ile karsılaştırılan haritalarla uydu fotoğraflari arasinda müthiş benzerlikler çıktığını; Bilim adamlarinin bu haritaların ancak çok yükseklerden çekilmiş fotoğraflar aracılığı ile çizilebileceğini söylediklerini, duyunca bu haritaların uydu fotoğraflarından yararlanılarak çizilmiş olduğu, ister istemez akla geliyor!…

3 Responses to GİZEM DOLU HARİTALAR – PİRİ REİS HARİTALARI…

  1. gül diyor ki:

    bemce süpersin bayılıyorum senin bu resimlerine amcacım

  2. gül diyor ki:

    harikasın

  3. gül diyor ki:

    sen kimsin…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

Bir Cevap Yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

*

Şu HTML etiketlerini ve özelliklerini kullanabilirsiniz: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <strike> <strong>