“Deha, insanın kendi ateşini yakmasıdır.”
JOHN FOSTER
Finlandiyalı besteci Jean Sibelius’un (Hämeenlinna, 1865 – Järvenpää, 1957) müziğe olan yeteneği çocuk yaşta ortaya çıktı. Herhangi bir eğitim almadan önce beste yapmaya başladı. Virtüöz olma amacıyla piyano ile keman dersleri aldı. Hukuk eğitimi almak istememesine karşın 1885’te hukuk fakültesine girdi. Bu dönemde konservatuardan dersler alıyordu. Durum böyle olunca hukuk eğitimi uzun sürmedi, 1886’da Sibelius okulu bıraktı. Wegelius’la kompozisyon, Csillag’la keman çalıştı. Berlin ile Viyana’da çalışmalarını sürdürdü.
Finlandiya’daki Rus egemenliğine karşı çıkan milliyetçi duygular besleyen Sibelius, Fin destanı Kalevala’dan etkilenerek koral senfonisi Kullervo’yu yazdı. Helsinki’de büyük başarı kazanmasına karşın 1892’de geri çekilen yapıt, ancak bestecinin ölümünden sonra konser salonlarında çalınmaya başlandı. 1893-1897 yılları arasında 4 Kalevala Efsanesi’ni tamamladı. Temasını, bir öğrencisinin yaylı çalgılar sekizlisinden aldığı En Saga çok özgün bir yapıttı.
Fin Hükümeti, 1897 yılında Sibelius’a para kazanmak için, başka işlerle uğraşmasın, sadece beste yapmaya yoğunlaşabilsin diye aylık bağladı. 1899’da tamamladığı Finlandiya bir milli simge haline geldi. Aynı tarihte Tchaikovski’den aldığı Slav Romantizmi’ni kendi özgünlüğüyle yoğurduğu 1.Senfoni’yi yazdı. Bunu 1902’deki 2. Senfoni izledi. Klasik içimde yazdığı yapıtta, kısa temalar, uzun yaylı bölümleri ile tahta çalgıları kullanarak yaptığı efektler dikkat çekiciydi. 1903 yılında yazdığı keman konçertosu İtalya gezisinden izler taşıyordu.
1907’de Mahler Helsinki’ye gelerek, Sibelius’u ziyaret etti. Bu görüşmede iki besteci senfoniye bakış açılarındaki farklı görüşleri tartıştılar. Sibelius’un 4. Senfoni’si (1911) Mahler’in antitezi özelliğini taşıyordu.
1914’te Amerika’ya giden Sibelius Norfolk Festivali’nde şeflik yaptı. Finlandiya’ya geri dönüşünde I. Dünya Savaşı başlamıştı. Bu dönemde Sibelius daha yalnız bir yaşam biçimini benimsemişti. 50. yaş gününü 5. Senfoni’yle kutladı. 1923’te Palestrina’dan etkilenerek yazdığı 6. Senfoni’yi, 1924’te 7. Senfoni’yi tamamladı. 1931’de viyola, piyano ile org için besteler yaptı. Bu tarihten sonra, 8. Senfoni’yi yazmış; ancak çalınmadan yok etmiştir. Bu tarihten ömrünün sonuna değin, demek ki 26 boyunca hiç bir beste yapmamıştır.
Sibelius ülkesinde simge haline gelmiş bir besteci, dahası kahraman olarak kabul ediliyordu. Bunun yanında, İngiltere ile Amerika’da çok seviliyordu. İngiltere’de, Sibelius dönemin en büyük bestecisi olarak görüldüğü için; Schoenberg, Webern gibi yeni akımın öncülerine pek değer verilmemiştir. Ancak ölümünün ardından, Sibelius’un müziğine yönelik eleştiriler artmış, onun iyi bir müzisyen olmadığı savında bile bulunulmuştur. Günümüzde ise Sibelius’un kendine özgü biçemi ile orkestradaki başarıları birçokları tarafından onaylanmış durumdadır.
Orkestra İçin Yazdığı Yapıtlar
▪ Kullervo, Symphony for soprano, baritone, chorus and orchestra, Op.7 (1892)
▪ En Saga, Tone Poem for orchestra, Op.9 (1892)
▪ Karelia Overture for orchestra, Op.10 (1893)
▪ Karelia Suite for orchestra, Op.11 (1893)
▪ Rakastava (The Lover) for male voices and strings or strings and percussion, Op.14 (1893/1911)
▪ Lemminkäinen Suite (Four Legends from the Kalevala) for orchestra, Op.22 (1893) – these legends, which include The Swan of Tuonela, are often performed separately
▪ Skogsrået (The Wood Nymph), Tone Poem for orchestra, Op.15 (1894)
▪ Vårsång for orchestra, Op.16 (1894)
▪ Kung Kristian (King Christian), Suite from the incidental music for orchestra, Op.27 (1898)
▪ Sandels, Improvisation for chorus and orchestra, Op.28 (1898)
▪ Finlandia for orchestra and optional chorus, Op.26 (1899)
▪ Snöfrid for reciter, chorus and orchestra, Op.29 (1899)
▪ Tulen synty (The Origin of Fire), Op.32 (1902)
▪ Symphony No. 1 in E minor for orchestra, Op.39 (1899/1900)
▪ Symphony No. 2 in D major for orchestra, Op.43 (1902)
▪ Violin Concerto in D minor, Op.47 (1903/1905)
▪ Kuolema (Valse Triste and Scene with Cranes) for orchestra, Op.44 (1904/1906)
▪ Dance Intermezzo for orchestra, Op.45/2 (1904/1907)
▪ Pelléas et Mélisande, Incidental music/Suite for orchestra, Op.46 (1905)
▪ Pohjolan tytär (Pohjola’s Daughter), Tone Poem for orchestra, Op.49 (1906)
▪ Symphony No. 3 in C major for orchestra, Op.52 (1907)
▪ Svanevit (Swan-white), Suite from the incidental music for orchestra, Op.54 (1908)
▪ Nightride and Sunrise, Tone Poem for orchestra, Op.55 (1909)
▪ Dryadi (The Dryad) for orchestra, Op.45/1 (1910)
▪ Two Pieces from Kuolema for orchestra, Op.62 (1911)
▪ Symphony No. 4 in A minor for orchestra, Op.63 (1911)
▪ Two Serenades for violin and orchestra, Op.69 (1912)
▪ Barden (The Bard), Tone Poem for orchestra and harp, Op.64 (1913/1914)
▪ Luonnotar, Tone Poem for soprano and orchestra, Op.70 (1913)
▪ Aallottaret (The Oceanides), Tone Poem for orchestra, Op.73 (1914)
▪ Symphony No. 5 in E flat major for orchestra, Op.82 (1915, revised 1916 and 1919)
▪ Oma Maa (Our Fatherland) for chorus and orchestra, Op.92 (1918)
▪ Jordens sång (Song of the Earth) for chorus and orchestra, Op.93 (1919)
▪ Symphony No. 6 in D minor for orchestra, Op.104 (1923)
▪ Symphony No. 7 in C major for orchestra, Op.105 (1924)
▪ Stormen (The Tempest), Incidental music for soloists, chorus and orchestra, Op.109 (1925)
▪ Väinön virsi (Väinö’s song) for chorus and orchestra, Op.110 (1926)
▪ Tapiola, Tone Poem for orchestra, Op.112 (1926)
▪ Andante Festivo for string orchestra (1925/1930)
Öteki Yapıtları
▪ Viisi joululaulua, Op. 1, five Christmas songs (1895–1913)
▪ Seven Songs, Op.17, with lyrics by J. L. Runeberg, K.A. Tavaststjerna, Oscar Levertin, A.V. Forsman (Koskimies, Finnish surname), and Ilmari Calamnius (Kianto, Finnish surname). Composed between 1891 and 1904.
▪ Incidental music to Hjalmar Procopé’s play Belshazzar’s Feast, Op.51 (1906); this was mainly for orchestra but voices were called for in some places. He later rescored some sections of the incidental music as a purely orchestral suite; in 1939 he wrote a new version of the section called “Solitude” (originally called “The Jewish Girl’s Song” in the incidental music) as a song, dedicated to Marian Anderson
▪ Voces intimae, Op.56, string quartet (1909)
▪ Jääkärimarssi (1915)
—————————————————————————-
İlgili Metinler :
▪ Layton, Robert. Sibelius. New York: Schirmer Books, 1993. Master Musicians Series. ISBN 0-02-871322-2.
▪ Ekman, Karl. “Jean Sibelius, His Life and Personality”. New York, Tudor Publishing Co., 1945.
▪ Levas, Santeri. Sibelius: a personal portrait. London, Dent, 1972. ISBN 0460039874.
▪ Tawaststjerna, Erik. “Sibelius”. London, Faber & Faber, vol.1 (1976), vol.2(1986).
▪ de Gorog, Lisa (with the collaboration of Ralph de Gorog) “From Sibelius to Sallinen: Finnish Nationalism and the Music of Finland”. New York, Greenwood Press, 1989.
▪ Minnesota Orchestra’s showcase concert magazine, May 6, page 44
▪ Morgan, Robert P. [1990]. “Other European Currents”, The Norton Introduction to Music History: Twentieth-Century Music, 1st edition, New York: W. W. Norton & Company, 121-123. ISBN 0-393-95272-X.
