“Dehanın 10′da 1′i yetenek 10′da 9′u da çalışmaktır.”
Albert EINSTEIN
“Colombia Üniversitesinden Lisa Blackwell, Stanford Üniversitesinden Kali H.Trzesneiewski ile Carol Dweck’in önderliğinde 373 öğrenci 373 öğrencinin matematik başarı grafiği incelenmiş. Ortaya çıkan gerçek şaşırtıcı olmuş. En başarılı olan öğrenciler üstün zekalı olmayanlarmış!…” (Gazetelerden)
Yukarda sözü edilen araştırmada “En başarılı olan öğrenciler üstün zekalı olmayanlar” tümcesindeki “üstün zekalı olmayanlar” deyişine dikkat etmek gerekir. Çünkü belli bir düzeyin üzerinde zeka olmayınca, bırakın başarıyı, hiç bir şey elde etme olanağı yoktur. Başka bir deyişle, Zekanın yokluğunda ne kadar engelleri yenme kararlılığı, ne kadar çaba harcama gayreti içinde olunursa olunsun, başarıyı bir yana koyun birşeyler öğrenebilme olanağı bile yoktur. Zeka ana öğedir.
Burada akla René Descartes’in ünlü Le Discours de la Methode başlığını taşıyan yapıtında söylediği şu sözler geliyor : “Il n’est pas assez pour avoir un bon esprit. La chose principale est de l’utiliser bon”, demek ki “Bir kimsenin zeki olması yetmez. Esas iş bu zekayı iyi kullanmaktır”. Evet!.. İşin can alıcı noktası zekayı iyi kullanabilmektir. Bunun sağlanabilmesi için dikkatlerimizi daha küçük yaşlarda olan öğrencinin ana-babasına doğrultmamız gerekir. Yanıtlar onların çocuklarına uyguladıkları yetiştirme sistemi içindedir.
Çocuğumuz için isteklendirme (motivation) işlemini yaparken çoğu kez yalnız onun zekası üzerinde durup, onu bu yönde yüreklendirmeyi yeğleriz. Sınıfındakiler içinde yüksek zekalılar arasında görmek isteriz. Bu durumda çocuğun kendisi de zeki olduğu bilincinde olarak, yalnızca elindeki bu aracı kullanıp başarıya ulaşabileceğini düşünmeye başlar. Bir yere kadar başarıyı elde de edebilir. Ama yolu boyunca karşılaştığı bazı güçlükleri yalnız zekasıyla yenemediğini görünce, “ne yapayım ben bu kadar başarabiliyorum” düşüncesine kapılarak, işin ucunu bırakır. Dahası okula gitmeyi bile geri çevirmeye kalkabilir. Oysa gerçekten de başarılı olabilecek zeka düzeyindedir.
Bunun tersine bütün eğitim yaşamını başarıyla götürüp sonlandırmasına karşılık, eğitim sonrası çalışma yaşamı sönük, bir çok başarısızlıklarla dolu olabilir. Bunun bir çok örneklerini görmüş olmalısınız.
Eğer çocukları yeteri kadar zeki, ama okulda başarısız olursa, aileler bunun günahını eğitim sistemi ile öğretmenlere yüklermeye başlarlar. Bu bizim ülkemiz için doğru olabilir. Ama bütün dünyada görülen bir davranış biçimidir bu… Ne var ki doğru bir düşünce biçimi değildir. Eksikliği ana-baba olarak kendimizde aramamız gerekmektedir. Çünkü, bu durumda çocuğa uyguladığımız isteklendirme işlemi doğru olmamıştır.
Öyleyse doğrusu nedir?…
Doğru olan isteklendirme işlemini çocuğun gayreti, çalışma düzeni, bir işi sonuna kadar sürdürme üzerine yuğunlaştırmaktır. Burada var olan zeka etkinliği adeta unutulmalıdır. Çocuğun yeterli zeka düzeyini bilmekle birlikte, ona bundan hiç söz edilmemelidir. Onu yüreklendirip methederken hep yukardaki özellikler üzerinde durmak gerekir. Böylelikle çocuğun zihin gözleri bunlar üzerine çevrilir. Bunları gerçekleştirme yolunda yürümeye başlar. Giderek bunlar birer alışkanlık ya da yaşam biçimi durumunu alır.
Neden böyle davranmak gerekir?…
Çünkü var olan Tanrı vergisi zekayı hiç kimse çocuğun elinden alamaz. Zeka, eğer 0 – 6 yaş arasında gereği gibi geliştirilebilmiş ise, kazanılmış ama kaybedilemeyecek bir zenginliktir. Fazladan isteklendirip, özendirmeye hiç gerek yoktur. Zeka işlevini, farkına varılmadan özdevinimli (automatic) olarak sürdürür gider. Oysa çalışma gayreti bir karakter işlevi olup, zaman zaman özendirmeye gereksinim olur. Bu yaşamın her dönemi için geçerlidir. Aileler bu yöntemi seçerlerse çocukları hem eğitim döneminde, hem de yaşamları boyunca başarıya ulasabilirler.
Çocuklarımızı zekalarıyla değil, çalışma güçleri ile azimleriyle övelim. Onların başarılarının temelinde bu vardır.
