“Bilginin efendisi olmak istersen, çalışmanın kölesi olmalısın.”
Honore de Balzac
Çok yeni yapılmış bir araştırmada, görünüşte sağlıklı olan orta yaştaki kişilerin % 10 unda, felç belirtisi olmadığı halde sessiz beyin infarktusu (SBI) olduğu saptanmış. Araştırmacılar bulgularını Stroke : Journal of the American Heart Association dergisinde yayınlamış bulunuyorlar.
Araştırmacılardan biri olan Dr. Sudha Seshadri (*) “Bulgular, orta yaşta kardiovasküler risk faktörlerinin araştırılıp sağıtılması gereksinimi güçlendirmektedir.” deyip ekliyor “Bu özellikle SBI, artan bir felç riski, zhinsel bozukluk ile birlikte olduğunda doğrudur.”
Araştırmacılar 62 yaş ortalamasındaki yaklaşık 2 000 kişide magnetik rezonans görüntüleri (MRG) almışlardır. Bu kişiler Framingham Offspring Study’ nin birer parçasıydılar. Felç belirtisi göstermeyen hastaların % 10.7 sinde beyin MRG lerinde SBI vardı. Bunların % 84 ünde SBI tek lezyon olarak bulunmuştur.
Araştırmada en önde SBI risk profilinin ne olduğu incelenmiştir. Bunun sonucunda risk profilinde artan bir SBI olasılığının bulunduğu görüldü. Dahası, raştırmacılar ilk kez olarak SBI ile atrial fibrilasyon (AF) arasında belirgin bir bağlantı olduğunu buldular. Çünkü atriyal fibrilasyonda sol atrium içinde bir trombus (kan pıhtısı) gelişir. Buradan zaman zaman küçük ya da büyük parçalar koparak, kan yoluyla beyne ulaşır. Buna emboli diyoruz. Çok küçük parçaların kopup beyne ulaştığı durumda çok ince bir arter tıkanacağından SBI olgusuyla arşılaşırız. Çok büyük bir parça kopup beyne vardığında büyük bir arter tıkanacağından felçler oluşur. SBI olgularında, felçli hastalarda görülen yüksek sistolik kan basıncı, hipertansiyon (**), yüksek kan homosistein değerleri de öteki risk faktörleri olarak görülür.
Dr. Seshadri “Bizim bulgularımıza göre AF, SBI olgularında ikiye katlanan bir risk faktörüdür” diyerek sözlerini şöyle sürdürüyor “SBI ile hipertansiyon, yükselmiş serum homosistein, karotis arteri hastalıkları arasındaki belirgin ilişki, altı çizilerek belirtilecek önemde bulgulardır. Hipertansiyon, atherosclerosis ile bunların risk faktörlerinin erken tanısının önemini anlatır.”
Araştırmacılar, gözlemlenen bulgularda, görülüp gereği gibi sağıtılan AF nin sessiz felç hastalarının sayısını, ne yazık ki azaltamadığını söylüyorlar. Bunun nedeni de, eğer atrium içindeki kan pıhtısı organize olmamışsa, demek ki atrium duvarıyla tam kaynaşıp üzeri epitelyumla örtülmemişse, sürekli olarak parçalar koparak kan dolaşımına karışacağıdır. AF için ne sağıtım yapılırsa yapılsın onun organize olması bir doğa olayıdır. Bu bakımdan pıhtının organize olması bir şans işidir.
——————————————————————
(*) MD, Boston University School of Medicine, Boston, Massachusetts.
(**) Çünkü hipertansiyonda hem sistolik, hem de diastolik kan basıncı yükselir. Dahası diastolik basıncın yükselmesi daha büyük önem taşır.
