BEYNE ETKİSİ OLAN VİTAMİNLER…. (2 inci kitaptan)

Besinlerimiz arasında vitaminler de bulunur. Vitaminlerin bir bölümü doğrudan, bazıları da dolaylı yoldan etkiler sinir sistemini. Vitaminler, mineraller gibi vücutta oluşan kimyasal tepkimelere birer katalizatör olarak katılırlar. Demek ki kimyasal tepkimelere girerler, ama değişmeden çıkarlar. Tepkimeye katılan öteki maddelerin oluşum ile ayrışmalarına yardımcı olurlar ya da onların işlevsel duruma geçmelerini sağlarlar. Bu yüzden devamlı olarak vücuda alınmaları birikmelerine neden olabilir. Bu özellikle yağda eriyen vitaminler için doğrudur. Çünkü suda eriyen vitaminler idrar vb. yollarla vücut dışına atılabilir.

Sinir sistemini doğrudan etkileyen vitaminler B grubu vitaminlerdir. Bunların tamamı suda eriyen vitaminler olduğundan kolayca vücut dışına atılırlar. Bu yüzden birikimleri zordur. Alınmaları haftalar boyu aksarsa eksiklik belirtileri ortaya çıkar.

B vitaminleri kendi aralarında birbirlerinin işlevlerini desteklerler ya da biri ötekinin sentezi için gereklidir. Bu nedenle tek bir B vitamini türünün eksikliği ender görülür (B12 bunun dışındadır. Çünkü onun interensek faktörü mide mukozasında üretilir). İşte bu yüzden B vitaminleri tek tek değil de hep birlikte B-kompleks olarak alınmalıdır.

B grubu vitaminlerinin neler olduğu ile işlevlerini aşağıdaki çizelgede görelim

===========================================================
B vitamini Türü Beyin İşlevindeki Yeri
===========================================================
B1 Karbohidrat metabolizması ● Enerji, asetilkolin Thiamin sentezi ile beyinde, merkezi sinir sisteminde
miyelin kılıflarının sağlanması ● Eksikliğinde polinöritis oluşur.
—————————————————————————
B2
Riboflavin
Karbohidrat ile protein metabolizmasında
başlıca coenzym ● Eksikliğinde görme
bozuklukları oluşur
—————————————————————————
B3
Niacin
Beyinde enerji üretiminde başlıca
coenzym ● Eksikliğinde psikolojik
bozukluklar görülür.
—————————————————————————
B5
Pantothenic Acid
Krebs Döngüsü aerobik solunum için, lipid,
amino asid ile kolesterol,steroid hormon
sentezi için gereklidir
● Eksikliğinde yorgunluk ile
nöro-müsküler yıkımlar oluşur.
—————————————————————————
B6
Pridoxine
Beyinde amino asid ile NT sentezinde en önemli
coenzym ● Eksikliğinde Beyinde iletişim kaybı
bozuklukları ortaya çıkar.
—————————————————————————
Folic Asid
Folate, Folacine
RNA, DNA ile kırmızı kan hücrelerinin yapımında
yer alır ● Eksikliğinde Sinir sistemigelişiminde,
spina bifida gibi aksamalar görülür.
—————————————————————————
Biotin Krebs Döngüsü aşamalarından solunumda, yağ asidleri sentezinde gereklidir ● Eksikliğinde
depresyon ile yorgunluk görülür.
—————————————————————————
B12 Kırmızı kan hücreleri oluşumunda, Krebs Döngüsü Cyanocobalamin için,solunumda, lipidlerin amino asidlerin enerji.
glükoza dönüştürülmesinde coenzym’dir ● Eksikliği
bellek kaybı ile nöro-psikiatrik bozukluklara neden olur
(Burada B12 eksikliği ile Alzheimer hastalığının belirtilerinin birbirine nerdeyse bire bir benzediğini
anımsatalım. Bu nedenle Alzheimer hastalığı ileri derecede B12 kaybı sonucu mu meydana gelir? ya da Alzheimer hastalığı yüksek doz B12 vitaminiyle sağıtılabilir mi?
soruları akla gelmelidir). Araştırmaya değer bir konudur.
==========================================================

Beyin bütün vücudun kullandığı oksijenin % 20 sini harcar. Enerji için de durum aynıdır. Oksijen ile yakıt niteliğindeki besin maddelerini, her organ ya da dokuda olduğu gibi beyne kan ulaştırır. Kanın oraya varması için de sağlıklı, iyi çalışan damarlara, demek ki iyi işleyen bir dolaşım sistemine gereksinim vardır. Dolaşım sistemini sağlıklı bir biçimde ayakta tutabilen vitaminler dolaylı yoldan beyne yarar sağlamış olurlar. Bunlar A, C, E vitaminleri ile Beta-carotene’dir. Adı geçen vitaminlerin bir çok yararı yanında ilgi alanımıza giren işlevlerini kısaca aşağıdaki çizelgede inceleyelim.

===========================================================
Vitaminler Yararları
===========================================================
A ….. Yumuşak doku ile epitel dokusunun oluşumu+sağlıklı yürümesi için gereklidir Bunlar damar duvarı ile iç yüzeyi
için yaşamsal olan dokulardır. Yağda eriyen bir vtamindir.
——————————————————————————————————–
C….. Kollagen oluşumunda önemlidir. Bu da damarlar, özellikle
kılcal damarlar için gereklidir. Kılcal damarların önemi doku ile
oksijen+besi maddelerinin alınıp veriloiği son nokta olmasıdır.
Suda eriyen vitaminlerdendir.
——————————————————————————————————–
E ….. Bütün damarları, bu arada kalbi besleyen damarları atheroscleros’a karşı korur.
Atherosclerozla daralmış damar bölgelerinde ani tıkanmaya neden olan kan pıhtısı dluşumunu önler.
Ayrıca sağlıklı sinir ulaşımını sağlar. Azlığında el ile ayaklarda sinir yıkımları ile başka nörolojik
sorunlar görülür. Yağda eriyen bir vitamindir. ===========================================================

Beta-carotene bir provitamin A dır. Demek ki bundan sonuçta A vitamini elde edilir. Bunların dışında damar sistemine yararı olan B6, B12, folic acid de bulunmaktadır.