RUDYARD KIPLING’İN "IF" ŞİRİNİ ÇEVİRME GÜÇLÜĞÜ…

Genel olarak, Rudyard Kipling’in “IF” başlığını taşıyan şiiri, Türkçemize değişik biçimlerde çevrilmiştir. Şiirin bütününün çevisi konusunda fazla bir şey söylemeye olanak yoktur. Ancak, bu şiirin sondan 3 – 4 üncü satırları özellikle, birbirinden çok farklı biçimlerde Türkçeye kazandırılmış bulunuyor.

Bunun nedenini, çeviriyi yapanların İngilizce bilgilerinde aramak olamaz. Çünkü, bu işe kalkışan, hele de bir şiiri çevirme uğraşına giren bir kişinin, o şiirin yazılmış olduğu özgün dili bilmediği düşünülemez.

O halde olan nedir?…

Bize gore, Kipling’ in bu satırları yazarken düşündüklerini tam olarak çözememekten kaynaklanmaktadır, bu farklılıklar.

Şimdi, burada sözünü ettiğimiz satırları özgün dili olan İngilizce olarak verelim

“If you can fill the unforgiving minute

With sixty seconds’ worth of distance run –“

Şair bu satırlarda, “unforgiving minute = affetmeyen dakika” demekle ölümden önce yaşanan son bir dakika ile, daha da ileri giderek, bunun nasıl geçirilmesi gerektiğini anlatıyor. Bunda herhangi bir kuşku olmamak gerekir!..

Burada anahtar sözcükler, “distance run” sözcükleridir. İngilizce “distance” sözcüğü, uzaklık, ıraklık, mesafe anlamlarına geldiği gibi, menzil anlamını da taşır. Menzil, yolculukta ulaşılıp sığınılacak yer demektir.

Şair, ölümün kendisinin korkulacak bir durum olmadığını, tam tersine bir barınak niteliğini taşıdığını, ama ona varıncaya kadar geçecek zamanın sıkıntılarla, zorluklarla dolu olduğunu anlatmak istemiştir. Ölüme varıldığında, bütün maddi manevi dertlerden kurtulunabileceğini anıştırmayı düşünmüştür. Ölüm öncesi bu güşlüklerle dolu son bir dakikayı, hızlı bir koşu (run) ile geçmeyi önermektedir

O halde, bu düşüncelerin ışığında, bu dizeleri biz, 30 yıldır şöyle çevirmekteyiz ( bkz. “IF BAŞLIKLI BİR ŞİİR” adlı makalemiz) :

“Affetmeyen son dakikayı, atmış saniyelik

Bir menzil koşusu olarak tamamlayabilirsen;”

Daha iyi ya da doğrusu da yapılabilir. Bu konuda önerileri bekliyorum!…

—————————————————————-

Ancak, bakın bu dizelerin öteki çevirileri nasıl yapılmıştır. Bunlardan bir kaç örnek :

her saatin her dakikasına 
emeğini katarsan alın terine
hakçasına bölüşürsen vicdanındaki adaleti …………… (Bülent Ecevit’in çevirisi)

Eğer bir daha dönmeyecek olan dakikayı,
altmış saniyede koşarak doldurabilirsen;

Eğer her dakikanın altmış saniyesini doldurabilirsen;

Eğer bir daha dönmeyecek olan dakikayı,
katedilen mesafeye değer Altmış saniye ile doldurabilirsen,

Eger bir daha donmeyecek olan

dakikayi, altmis dakikalik bir mesafe ile
kosup doldurabilirsen

Eğer, her günün her saatini,
her dakikanın her saniyesini iç rahatlığıyla yaşayabilirsen,

Bu çeviriler dolaylarında yapılacak değerlendirme, yukarda anlatılanların karşısında, okuyucuya düşer. Ben “IF” şiirinin çevirilerinin niteliğini saptamak için, hep bu iki satıra bakarım!…
—————————————————————–

Bu ana fikre, (ÖLÜMÜN KIYISINDA) başlıklı bir makaleyle tekrar dönmek istiyoruz.

One Response to RUDYARD KIPLING’İN "IF" ŞİRİNİ ÇEVİRME GÜÇLÜĞÜ…

  1. Anonymous diyor ki:

    eğer….

    … hayatının son dakikasını altmış saniyeye değer bir koşuyla doldurusan… bu ingilizce den direkt çevirisidir;
    ….hayatının son dakikasının her saniyesini dolu dolu yaşadıysan… bu da türkçe ye uyarlanışıdır.

    sevgin dilek. fizik mühendisliği öğrencisi.

Bir Cevap Yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

*

Şu HTML etiketlerini ve özelliklerini kullanabilirsiniz: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <strike> <strong>